|
Η κατασκευή μιας εικόνας
Για την κατασκευή μιας εικόνας χρησιμοποιώ παραδοσιακά υλικά Αγιογραφίας, όπως η αυγοτέμπερα αναμιγμένη με σκόνη χρώματος. Η πλούσια κλίμακα αποχρώσεων βγαίνει από τέσσερα μόνο χρώματα (Χονδρόκκινο, Ώχρα, Λάκκα και Κιννάβαρι) καθώς και μαύρο/λευκό, τα οποία χρησιμοποιούνται για το φώτισμα ή την σκίαση.
 Οι φορητές εικόνες μου αποτελούνται κυρίως από ξύλα Φλαμουριάς, Κυπαρισσιού, Ελιάς κ.λ.π. Εικόνες μεγάλων μεγεθών, εφοδιάζονται επί πλέον στην πίσω πλευρά με δύο πλάγιες τρέσες, για να εμποδιστούν οι σκεβρώσεις του ξύλου. Μερικές εικόνες μπορούν να επεξεργαστούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργηθεί μια εντύπωση κορνίζας. Δεν καρφώνονται ούτε κολλιούνται πηχάκια, διότι λόγω της διαφορετικών «νερών» του ξύλου και των πηχακιών, υπάρχει κίνδυνος να δημιουργηθούν ανάμεσα σε πηχάκι και σανίδα, άσχημες ρωγμές. Σε ειδικές περιπτώσεις (μεγάλες, ολόσωμες εικόνες για το τέμπλο της εκκλησίας ή σε χώρους με πολλές διακυμάνσεις υγρασίας) χρησιμοποιώ υψηλής ποιότητας αδιάβροχο καπλαμά (κοντραπλακέ θαλάσσης).
Εν συνεχεία, στο επιλεγμένο ξύλο, τοποθετείται με ζεστή κουνελόκολλα ένα λινό ύφασμα, το οποίο συγκρατεί τυχόν σχισμάδες και δημιουργεί συνάφεια ανάμεσα στο ξύλο και την στοκαρισμένη βάση. Ο υψηλής ποιότητας στόκος είναι σημαντικός για το στιλβωτό χρύσωμα, γι αυτό χρησιμοποιώ Ιταλικό τζέσσο (Gesso), το οποίο μέσω μιας ειδικής επεξεργασίας, έχει διαχωριστεί από το νερό. Με ένα πλακέ μακρύτριχο πινέλο περνιούνται έως και 20 τέτοιες επαλείψεις στόκου. Μετά το στέγνωμα η επιφάνεια λειαίνεται. Στην τελείως λεία στοκαρισμένη επιφάνεια μεταφέρεται το σχέδιο της εικόνας. Επειδή μια εικόνα αποτελείται από 6-8 απανωτούς χρωματισμούς (και το σχέδιο πρέπει να είναι ορατό και μετά τον πρώτο χρωματισμό), το σχέδιο χαράσσεται προσεκτικά με μια λεπτή βελόνα στη στοκαρισμένη βάση.
Στους κάμπους των εικόνων μου γίνεται στιλβωτό χρύσωμα, το οποίο θεωρείται ο κορυφαίος τρόπος χρυσώματος και κατέχεται μόνο από λίγους αγιογράφους, διότι σε αυτό χρειάζεται να έχει κάποιος πολύ πείρα. Το αποτέλεσμα είναι μια ζωντανή-εκθαμβωτική χρυσωμένη επιφάνεια που ξεγελάει και μοιάζει με ατόφιο χρυσό. Υπάρχει εν τω μεταξύ στιλβωτό χρύσωμα βιομηχανικής παραγωγής, το οποίο λόγω της ομοιογένειας, δίνει την εντύπωση μιας άτονης ψυχρής επιφάνειας. Κατά προτίμηση σε εικόνες με μιξιόν χρύσωμα να προτιμάτε έναν τόνο μάτ, μουντό. Μερικές εικόνες μου έχουν κάμπους από ασήμι, μπρούντζο ή και μόνο σκέτη ώχρα. icon workshop
 Για το στιλβωτό χρύσωμα γίνεται μια βάση από αρμένικο μπόλο (έναν πολύ λεπτόκοκκο πηλό), αναμεμιγμένο με ασπράδι αυγού. Κατόπιν λειαίνεται. Μετά τοποθετείται το φύλλο χρυσού ( 24 καρατίων) με ένα φτερό, ένα ειδικό πινέλο και διάλυμα οινοπνεύματος. Μόλις στεγνώσει, γυαλίζεται το χρυσό με έναν ημιπολύτιμο λίθο (αχάτη). Σε αυτό απαιτείται πολύ πείρα, διότι η στιγμή για το γυάλισμα, εξαρτάται από την θερμοκρασία και την υγρασία του περιβάλλοντος. Το στιλβωτό χρύσωμα έχει το πλεονέκτημα, ότι εφ' όρου ζωής θα είναι επισκευάσιμο. Μιξιόν χρυσώματα δεν επισκευάζονται από τυχόν φθορές. Αν υπολογίσει κανείς, ότι μια χειροποίητη εικόνα υψηλής ποιότητας, διατηρεί τα χρώματα της τα ζωντανά και την λάμψη της για αιώνες, τότε αυτό είναι ένα σπουδαίο πλεονέκτημα.
Μετά το χρύσωμα ξεκινάει η κυρίως διαδικασία της απεικόνισης. Τα αρχικά περιγράμματα, που χαράχθηκαν με μια λεπτή βελόνα από πρωτότυπο και μεταφέρθηκαν στην στοκαρισμένη επιφάνεια, είναι τώρα βοηθητικά για την οριοθέτηση και επεξεργασία των διαφορετικών χρωματικών πεδίων. Εικόνες βιομηχανικής παραγωγής δεν έχουν χαραγμένα περιγράμματα.
Τα χρώματα μιας εικόνας δημιουργούνται πάντα από το σκούρο προς το φωτεινό. Λόγω του περιορισμού σε 4 μόνο διαφορετικές σκόνες χρώματος (συν μαύρο και λευκό), δημιουργείται μια ενιαία, κλειστή και ζεστή σύνθεση. Οι διαλυμένες και αλεσμένες σκόνες σε κρόκο αυγού, πρέπει, μετά το τέλος της διαδικασίας να στεγνώσουν έως 6 μήνες (ανάλογα με τον καιρό), πριν περαστεί η γομαλάκα, ένα μοναδικό βερνίκι για εικόνες (και όχι μόνο), παραγόμενο από φυσικές πρώτες ύλες. Αυτό το βερνίκι έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα, ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να αφαιρεθεί από την εικόνα, χωρίς να φθαρούν τα κάτω τοποθετημένα στρώματα χρωμάτων. Μόνο έτσι μπορούν οι εικόνες, ακόμη και μετά από αιώνες να συντηρηθούν. Με την βοήθεια αυτού του προστατευτικού βερνικιού, δεν υπάρχει πρόβλημα να αγγίζονται οι εικόνες και αυτό πρέπει να το κάνει ο καθένας που έχει μια χειροποίητη εικόνα, διότι είναι πάντα ένα ιδιαίτερο και ωραίο βίωμα, να αισθάνεται κανείς το βάρος και την «κατασκευή» της εικόνας.
|
